KRISTA HMANGAIHNA HRIAT

 

KRISTA HMANGAIHNA HRIAT

                                                                                                                                            -Lalruatfela                                                                                                                                                               Dt 10-6-2021

 

Pathian tana theihtawp chhuah i duh ve a, i theihna-in dik nia i hriat eng eng emaw i’n ti ngawt ṭhin a. Nangmah ngei pawhin i duh thu i sam thei ṭhin lo. Chu mai a ni lo, a chang phei chuan i inthlahdah deuh a, chutih hunah phei chuan Pathian nena in inkar hi hla deuh ta ni maia hriatnate i nei fo ṭhin a.

Thil ṭha i tih ṭhat tam tawk loh ngat phei chuan, i ngaih a ṭha hleithei ṭhin lo a ni.

               Tun ṭumah hian Pathianin min ṭanpui ang a, Bible thu hmangin chung kan buai fo ṭhinnate chu chinfelin a awm ngei ang.

1) Hmeichhe sual Vs. Pharisai Simon-a:

Luka 7:36-47

“Tin, Pharisai zinga mi pakhatin a hnêna chaw eiah a sâwm a. Tin, Pharisai inah chuan a lut a, a kil a.

Tin, ngai teh, chumi khuaa hmeichhe sual pakhat awm chuan, Pharisai inah chaw kilin a ṭhu tih a hriat veleh alabasta bawmin hriak rimtui a rawn keng a, a hnungah a kephah bulah chuan ṭap chungin a ding a,

A mittuiin a kephah a lo far huh a; a samin a hru a, a kephah chu a fawp ngawih ngawih a, hriak rimtui chuan a chulh a.

Tin, a sâwmtu Pharisai chuan chu chu a hmuh chuan a rilruin, 'Hemi hi zâwlnei a nih chuan a dektu hmeichhia hi tu nge a nih, mi eng ang nge a nih hriat awm tak lah ni, mi sual a ni si a,' a ti a.

Tin, Isuan a hnenah, “Simon, I hnenah thu kam khat sawi tur ka nei,” a ti a, a chhang a. Tin, ani chuan,

 “Sawi ta che, Zirtirtu,” a ti a. Tin, Isuan, “ Tangka puktirtu tuin emaw leiba pahnih a nei a, pakhatin duli zanga a ba a, pakhatin sawmnga. Tin, rulhna an nei lo va, a ngaihhnathiam ve ve a. Chutichuan, chu mite chuan tuin nge ani chu hmangaih zawk ang?” a ti a. Simona chuan, “A ngaihhnathiam zual zâwka chuan niin ka ring,” a ti a, a chhâng a. Tin, anin a hnenah, “I tidik e,” a ti a.

Tin, hmeichhe lam chu a hawi a, Simona hnenah chuan, “He hmeichhia hi i hmu em? I inah a lo lut a, nangin ka kephah silna tur tui mi pe lo va, ani erawh hi chuan a mittuiin ka kephah a tihuha, a samin a hru a ni. Nangin fawh reng mi fawp lo, ani erawh hi chuan a lo luh tirh ata ka kephah fawh a bang lo.

Nangin ka lu-ah hriak mi thih lo, ani erawh hi chuan ka kephahah hriak rimtui a chulh.

Chuvangin ka ti a che, a sual tam tak kha ngaihdamin a awm ta, ani pawhin a hmangaih ta  em em a nih hi, amaherawhchu, ngaihdam tlem chuan tlemin a hmangaih ṭhin," a ti a.

He Bible thu-ah hian hmeichhe sualin Isua a pan a, Isua bulah ngam takin a awm chawt mai a ni tih kan hmu a. “Engin nge Isua kha hnaihtir?” kan tih chuan, amahin Isua a va hmangaihna nasa lutuk lam ni lovin, Isua kha hmangaihna a nih avang leh Isua kha a felna a nihzia a hmuh avang zawk a ni.

    Chu hmangaihna chhungrila hriatna chuan, rilru dik tak pua Isua nêlna a neihtir a, eng ang mi nge a nih tih lam a ngaihtuah tawh lo, amah hmangaihtu Isua kha a hnaih chawt a, a ngaina a ni. A bul lawkah mahni felna leh dan zawm famkim tumna hmanga Pathian hnaih ṭhin Pharisai fel famkim an awm ve bawk a; mahse, Isuan an test result a puang a, hmeichhe sualin Mark 100 a hmu a, Simona’n mark Bial lian tak a hmu thung.

2) Petera Vs. Johana:

Matthaia 26:33

Petera chuan a hnenah, “An zain i chung thuah lungni lovin awm mah sela, kei zawng lungni lovin ka awm tawp lo vang,” tiin a chhang a.

Matthaia 26:35

Peteran a hnenah, “I thihnaah chuan thi ve dawn mah ila, ka phat tawp lo vang che." tih kan hmu a.

               Isua hmangaih inti em em, Isua tana inhuam thui ṭhin (Matt 16:22), zirtir dangte'n an lo zawm tliar tliar tur- Isua tana thih inhuam thu sawi hmasa bertu chu Petera a ni. Johana 13: 21-25 kan chhiar chuan, Isuan amah mantirtu tur chungchang a sawi zanah khan, Isua hmangaih inti em emtu Petera kha chuan kha hun lungngaihthlak leh pik (tense situation) takah khan, Isua kha zawhna a zawt zui ngam tawh lo tih kan hmu a. Tin, Isua an mana, an sawisak lai pawhin Isua a phatsan bawk a, an khenbeh lai phei chuan Isua bulah Petera hmuh tur a awm lo!

 Isua a hmangaih thu emaw, a tana a inhuam thuizia emaw sawi ve em em lo, mahse, Isuan a hmangaihzia inhriat avanga a chanchin hial ziak (Chanchin Tha Johana ziak)-ah pawh “Zirtir Isuan a hmangaih” ti-a inziak ngat, zirtir Johana a awm ve leh a, a thâwm leh huhâng pawh a na ve lo.

Isuan mantira a awm tur thu a sawi zan khan, Petera’n Isua zawhna a zawt ngam lo va, Johana hnenah zawt turin zaizirin a ngen a (Johana 13:21-24). Zirtir Johana chuan tu man Isua an biak ngam tawh loh lai khan Isua awm nghengin, Isua chu zawhna a la zawt ngam thung. Chu mai a ni lo, amah hmangaihtu Isua an khenbeh lai pawhin Isua bulah a awm a, a hun tawp thlengin Isua kha a hnaih ngam a ni.

               Amahin Isua a va hmangaihna leh Isua tana a inhuamna thuk tak hmang kha chuan Petera khan thlen theih loh chin a nei ta tlat mai! Amahin Isua a va hmangaihna leh a inhuamna nasa tak hmang kha chuan Isua hnaih ngam tawh loh chin a nei tlat a nih chu! Mahse, amah hmangaihtu a nihzia hretu Johana erawh chuan eng dinhmun pawh ni se, Isua kha a nêl a, a ngaina a, hnaih theih chin limit a neih awm pawh a inhre lo va, naupangin eng dinhmunah pawh awm se, a nu leh pate chu amah hmangaihtute an ni tih a hriatna chuan a hnaih ngamtir reng mai ang hian, Isua kha ramri awm lovin a hnaih mai a ni.

Chu chu Isua hmangaihna hriat chianna aṭang chauha lo awm a ni.

               Ka rawngbawlpui duh takte u, kan theihna, keimahni’n Isua kan va hmangaihna, a tana theihtawp kan chhuahna leh, kan mi mal ṭhahnemngaihna nasa lutuk hmanga Isua hi kan hnaih ṭhin avangin alawm, eng thil emaw a lo thlen hian, Isua hnaih ngam lohna kan lo neih leh fo ṭhin ni. I felna hmanga piantharna i zawn chuan i fel vak loh hun a lo awmin emaw, i ṭhat tawk loh hun a lo thlen hunah emaw, i chhandamna chu chhe ta vek ang maiin i ngai ang a. Nangma lam aṭanga chhuak hmangaihna leh ṭhahnemngai i intih vena hmang kha chuan, i che fuh hleithei lo vang. Pharisai leh Petera nun aṭangin kan hmu a, hmeichhe sual leh zirtir Johana nun aṭangin Krista hmangaihna hriat avanga Isua hnaihtute nun a kal fuh ṭhin tih kan hmu thei a ni.

               Nangma theihnaa Isua hi i zui a, i ṭhahnemngaihna a tel tawh phawt chuan, i thiltih a nih tawh dawn avangin, inchhuanna tur i nei ang a, mi dang i hmu dik thei lo vang a, nun tlawm i nei dawn lo va, miin Pathian an hnaih i hmuhin an nun i lo teh nghal (judge) ang. Chu chu Pharisai-te nun chiah chiah kha a ni.

Isuan a hmangaih che a ni tih hriaa, Amah hi i hnaih a nih chuan thinlung dik tak pu-in Isua ke bulah hmeichhe sual leh zirtir Johana ang khan i awm ve ang. Chu chuan Nun Kawng Dik-ah a hruai ang che.

    Isua hmangaihna hretu i nih avanga Isua i zuia, a bula i awm laiin, tupawhin ‘nuna hmuh tur awm lo’ tiin, i chungchang lo sawi mah se, pawi ti duh suh. Hmeichhe sualin Isua a hnaih lai mek khan, ama felna chhuanga, a theihna hmanga Pathian rawngbawltu Pharisai khan a nun kha a lo en a, hmeichhe sual a nih thu a rilru-in a lo sawi a nih kha. Ni e, hmeichhe sual a ni ngei alawm, mahse, a thinlung chhung chu hmangaihtu Isuan a hmangaih a ni tih a hriatna khan a thlak daih tawh a, a inthlak mek zawk a ni.

               Ṭhalai Kristian Pawl member, Krista Hmangaihna hretu ni chungin, kan mi mal nun hi Isua bulah ni tin zan tin hmang ila, i mi mal ṭhahnemngaihna kha Isuan a ṭhahnemngaihna hmanga thlak a duh asin. Thiam i chan chhan hi Isua hmangaihna vang a ni a, mi chak i nih chhan pawh Isua hmangaihna leh thatna avang chauh a ni a; chutiang bawk chuan Isua i hnaih chhan pawh hi a hmangaihna i hriat vang ni bawk rawh se. A hmangaihnaah chuan hlauh tur reng reng a awm lo tih hriain hnaih ila, Kan hnaih Isua mizia, nihna, rilru leh thiltihtheihna chu keimahni-ah a lo lang chhuak em em dawn a ni.

 

Lalpan a thu malsawm rawh se.