SERMON: HMANGAIHNA
Zonunpuii
Finance
Secretary, 2021
ṬKP Central Church Unit, Aizawl
Dt 3rd June 2021
Mihringte min ti lâwma min ti ṭap leh si ṭhin, thlamuanna min pe
a, beidawnna khura min hnuk lut leh bawk si ṭhin; kan Bible pawhin dân zawh
famkimna a tih, “HMANGAIHNA" hi
eng nge maw a ni chiah le? Oxford Dictionary chuan, “Love is an intense feeling of deep affection” tiin a hrilhfiah a.
Korinth khuaa lehkhathawn pakhatna bung 13 chang 4-7-ah chuan, “Hmangaihnain a dawhthei a, ngil a nei bawk
ṭhin; hmangaihnain a itsik lo va, hmangaihna a infak lo va, a uang lo va, a
chemawi lò lo va, mahni hma a sial lo va, a thinur duh lo va; fel lohnaah a
lawm lo va, thutak erawh chu a lawmpui ṭhin a, engkim a tuar hram hram a,
engkim a ring a, engkim a beisei a, engkim a tuar chhuak ṭhin” a ti a.
Psychologist Sheldon B.
Kopp-a chuan, tihian a dah ve thung a, “Love
is more than simply being open to experiencing the anguish of another person’s suffering. It
is the willingness to live with the helpless knowing that we can do nothing to
save the other from his pain” tiin.
A enga pawh chu ni se, mihring azirin hmangaihna kan hrilhfiah dan
leh hriatthiam dân te, kan dawnsawn dân leh kan pêk chhuah dân te hi chu a
inang lo ṭeuh awm e. Mahse, he hmangaihna hi inlaichinna atana pawimawh êm êm,
inlaichinna laimu kan ti thei hial ang chu. Chuvangin, chung inlaichinna kara a
hnathawh chu, thiam ang tâwkin târ lan ka'n tum ang e.
PATHIAN LEH MIHRING INKARAH :
Johana bung 3:16-ah chuan, “Pathianin
khawvel a hmangaih êm êm a; chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu
tu pawh a ring apiang an boral lohva, chatuana nunna an neih zawk nan”. a
ti a. Mihringte hi kan fel vang leh ṭhat vang pawh ni loin, Pathianin min
hmangaih avangin a fapa mal neih chhun chu, chatuana nunna kan neih theih nan
min pe a; mihringte pawhin hei hi hriain, min hmangaihna chhan let nan kan
hmangaih let ve a. Pathian hmangaina kan sawi hian, kum khua atân a bo thei
tawh lo a ni. Amah kan rina kan hmangaih let ve chuan eng tik lai pawhin min
pawm reng a ni. Amaherawhchu, Inlaichinna tluantling nei tur chuan, Sap ṭawng
takin, Two way street ti ila. Pathianin mihringah pawh thil pathum phut a nei a.
Mika bung 6:8-a kan hmuh angin, "Dik
taka tih leh khawngaihna ngainat leh, Pathian nena thuhnuairawlh taka lên
dun," tihte hi a ni. Mahse, Pathian nena kan inlaichinna hi kan
tichiain, kan pen bosan fo a; hei hi a chhan chu, Pathian aia hmangaih leh
ngaih pawimawh leh dah chungnun kan neih fo vang te, kan tih ve tur kan tih loh
fo vang te a ni. Matthaia 6:24-a kan hmuh angin, “Tu man hotu pahnih rawng an bawl kawp thei lo, pakhat huain pakhat an
duh ang; a nih loh leh, pakhat ṭanin pakhat an hmusit ang. Pathian leh sum
rawng in bâwl kawp thei lo ve” a ti a.
Chuvangin, Pathian nena kan inlaichinna vawng nung tur chuan, 2
Petera 1:5-8-a kan hmuh angin, “A ni,
chumi avang tak chuan taihmak tinreng chhuahin, in rinnaah chuan ṭhatna telh
ula, in ṭhatnaah chuan hriatna telh ula, in hriatnaah chuan insumna telh ula,
insumnaah chuan chhelna telh ula, in chhelnaah chuan Pathian ngaihsakna telh
ula, in Pathian ngaihsaknaah chuan unaute hmangaihna telh ula, in unaute
hmangaihnaah chuan hmangaihna telh rawh u. Chung chu in ta a nih a, a pun zel si chuan kan Lalpa Isua
Krista hriatna kawngah hian thatchhe lo leh rah lo lovin a siam thin che u a
ni,” a tih ang hian, Bible chhiar leh ṭawngṭai leh Pathian nêna inpâwlna
hun neih te hi i ti hram hram ṭhin ang u.
MIHRING LEH MIHRING INKARAH :
Bible-ah Pathianin kan mihring puite hmangaih tur te, kan vengte
hmangaih tur leh, hmangaihna chu dân zawh famkimna a nih thu hialte, vawi tam
tak min hrilh a. Mahse, hmangaihna chuan nghet taka phuar a, keimahnia a ṭha
ber phawrh chhuak tur leh, huaisen taka hma lam pan dûn/ho turin min siam dâwn
em maw tih laiin, Samsona'n Delili a hmangaihna ang khan, kan mit tideltu, min
tichhetu leh ṭahna min thlen tu-ah a ṭang fo mai.
Hmangaihna Dik tak nihphung
chu 1Korinth 3:4-7-ah hian a sawi
chiang ber awm e. Eng ang hmangaihna nge ka pek chhuah a, eng ang hmangaihna
nge ka beisei a, ka dawn tih hi inzawt
nawn fo ang u.
Mihring kan lo inngainâ a, kan induh tawn a, kan hun leh theihna
leh engkim huama hmangaihna kan inhlan tawn tawh hnu pawh hian, engati nge hmangaihna hi a chuai mai ṭhin le? Kan tih
chuan, Kan inkarah heng pawn lam thil ruihlo te, mi dang te, sum leh pai te,
hnâte leh mahni chauh inngaih pawimawhnate leh thil dang tam takin hmun a chan
sang zawk vang a ni thei awm e, Chung
thilte chuan hmun an chan sân tawh zâwk chuan, inrintawnna a tichhia a, inrin
tawnna awm lohnaah chuan inpumkhatna a tichhe ṭhin a ni. Mi ṭhenkhat phei chuan
ka hmangaih che tih ai chuan, ka ring che tih hi a lawmawm zawk an ti.
Pathian hi hmangaih ringawt hi a tawk lova, amah nena lêng dûn a,
inlaichinna ṭha nei tur chuan, Bible chhiar leh ṭawngṭai fo a ngai ang hian,
kan mihring puite nena inlaichinna nghet nei tur chuan, hmangaihna hi
inrintawnna te, inhriatthiamna te, ingaihdam tawnna te, inzah dernate tel lo
chuan, amah mai chuan a daih rei lo a, hmangaihna tehfung pawimawh tak ‘A reina/tlona’ a hlen chhuak zo lo fo
a ni.
Johana 13:1-17-a kan hmuh angin, Isua pawhin, khawvela awm a
hmangaih ṭhinte chu, a tawp thlengin a hmangaih reng a ni tih entir nan, a
zirtirte ke a silsak a nih kha. Chuvang chuan, mi dangte hmangngaih tur chuan,
keimahni kan inphahhniam a, mi dangte dah pawimawh hmasak fo a ngai a ni. Thiam
intihtawnna leh inphahhniam theih lohnaah chuan, inlaichinna hian thih mai a
hmabak ṭhin.
MI MALAH:
LUKA 10:27-ah chuan, “Nangmah
i inhmangaih angin i vengte pawh i hmangaih tur a ni”. a ti a. Inlaichinna
kan sawi zingah hian, mahni leh mahni inlaichina hi a pawimawh viau awm e.
Mahni leh mahni inlaichinna ṭha neih loh chuan, mi dang nena kan inlaichinna
te, Pathian nena kan inlaichinna te a nghawng fo a ni. Mahni leh mahni
inlaichinna ṭha nei tur chuan, Mahni inhriat chian a pawimawh a (self awarness),
Pathianin mi mal mal hi a bik riau(special), a bik takin min siam ṭheuh a; kan
nihna ṭheuha lungawi kan zir a, kan ṭhat lohna leh chak lohnate hriat chian a,
hmasawn tum hi a pawimawh êm êm a ni. Mihring tu mah famkim kan awm lo a,
tisual tawh leh tisual thei vek kan ni. Kan tihsualah te insiam ṭha a, mahni
leh mahni pawh inngaihdam kan zir a, mi dangte pawh ngaidam theitu kan nih
chuan, mi dangte kawng dik kawhhmuhtu kan ni thei ang. Amaherawhchu, kan
tihsualte pawm duh lo va, insiam ṭhat kan
tum loh emaw, kan tlin lohna leh nihna kan pawm duh loh emawa, kan nihna
ang loa kan nun kan hman hian, a tawpah chuan beidawnna leh mahni pawh
inhmangaih hlei thei lo hial khawpa thimah min hruai lut ve thei a ni. Mi, amah
pawh a inhmangaih theih tawh lohna thinlung a put chuan, vengte leh mi dangte
hmangaih chu a harsa ṭhin. Heng lak aṭanga kan fihlim theih nan hian, mahni kan
in enfiah fo a, kan tih tur leh kan tum ram kan panna kawngah hian huaisenna te,
taihmakna te, chhelna te leh Insumtheihna te-a kan inthuam ṭhat fo a ngai a ni.
Khing kan sawi tak inlaichinna pathum nghet tak kan nei theih nan,
HMANGAIHNAAH chuan dikna
telh ila, diknaah chuan Inrinna telh ila, inrinnaah inhriatthiamna
telh ila, inhriathiamnaah, insumna telh ila, insumnaah chuan, chhelna
telh ila, chhelnaah chuan, ngaihdamna telh ila, rah duhawm tak
a chhuah ngei ang.
A tawp berah chuan ka ṭhalaipui duh tak te u, inhmangaih tlang
dial dial ila, hmangaih nih aiin, hmangaihtu, dawngtu aiin, petu,
hriatthiam nih aiin, hrethiamtu, sawiseltu nih aiin, faktu,
ngaihdam nih aiin, ngaidamtu, sawitu aiin, titu nih i tum ṭheuh ang u.
Lalpan
a thu malsawm rawh se, Amen.
No comments